Doku, Organ Nakli Ve Diyaliz Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
TDİS KDS Kamuoyu Bilgilendirme Sayfaları
Organ Bağışı Kamu Spotları
Organ Bağışının Önemi
Tedavisi sadece organ ve doku nakli ile mümkün olan hastalıklar ülkemizin önemli sağlık sorunlarından biridir. Organ ve doku nakli bekleyen hastaların sayısı her geçen gün artmakta olup ülkemizdeki kadavra bağışçı sayısının yetersiz kalması sonucu her yıl binlerce kişi organ beklerken hayatını kaybetmektedir. Hastaların yaşam süresi ve kalitesinde belirgin düşüşlere, ülke ekonomisi ve işgücünde ağır kayıplara yol açan organ yetmezlikleri önemli bir sağlık sorunu gerçeğimizdir.
Türkiye organ nakli faaliyetleri için yeterli donanıma, deneyimli nakil ekiplerine ve nakil merkezlerine sahiptir. Ülkemizde ölümden sonra organ bağışı kavramı çok yaygın değildir, bu yüzden kadavra bağış nakli sayıları oldukça az seyretmekte ve bağışın büyük bir bölümünü canlıdan canlıya nakiller oluşturmaktadır.
Herkes bir gün organ bekleyen kişi konumuna gelebilir.
Kişi hayatını kaybetmesine rağmen, böbrek, karaciğer, akciğer, kalp, bağırsak, pankreas, kornea gibi doku ve organları başka bedenlerde yaşatabilir ve birçok insana sağlıklı bir hayat hediye edebilir.
Ülkemizde 3-9 Kasım, organ bağış haftası olarak kutlanmaktadır.
Organ Nakli Ve Organ Bağışı Nedir ?
Organ nakli vücutta görevini yapamayan bir organın yerine canlı bir vericiden veya ölüden (kadavradan) alınan sağlam ve aynı görevi üstlenecek bir organın cerrahi işlemle hastaya nakledilmesi işlemidir.
Organ bağışı ise, bir kişinin özgür iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesidir.
Kimler Organ Bağışında Bulunabilir?
2238 sayılı yasaya göre 18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir. 18 yaşından küçüklerin ölümü halinde ise yakınlarının onayı ile organları bağışlanabilir.
Beyin Ölümü Nedir?
Tüm beyin, beyincik ve hayati merkezlerin yer aldığı beyin sapı denilen özel beyin bölgesinin fonksiyonlarının geri dönülmez şekilde kaybolduğu ve mutlak ölümle sonuçlanan bir süreçtir. Beyin ölümü gerçekleşen hastalar, organ bağışı için uygun vakalardır. Beyin ölümü kararı, dört ayrı branştan oluşan hekimler kurulu tarafından klinik muayeneler ve laboratuvar incelemeleri tamamlandıktan sonra alınır. Beyin ölümü teşhisi konulan hiç kimse tekrar yaşama dönmez.
Beyin Ölümü Ve Bitkisel Hayat Arasındaki Fark Nedir?
Beyin ölümü ile bitkisel hayat kavramları birbirinden farklıdır. En önemli fark, bitkisel hayattaki hastaların solunumlarının devam etmesidir. Bu hastalar aylarca ya da yıllarca yaşamaya devam etmekte ve bazı durumlarda iyileşerek normale dönebilmektedir. Ama beyin ölümü gerçekleşen kişi hayata dönemez.
Organ Bağışının Dini Yönden Sakıncası Var Mı?
Büyük dinlerin çoğu organ bağışını onaylamakta ve desteklemektedir.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu 6.3.1980 Tarih Ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır.
Bu Kararda;
-Zaruret halinin bulunması; hastanın hayatını veya hayati bir organını kurtarmak için, bundan başka çaresi olmadığının mesleki ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen bir doktor tarafından tespit edilmesi,
-Doku ve organı alınacak kişinin bu işlemin yapılmış olduğu sırada ölmüş olması,
-Toplumun huzur ve düzeninin bozulmaması bakımından organ ve dokusu alınacak kişinin sağlığında buna izin vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartıyla, yakınlarının rızasının sağlanması,
-Alınacak organ veya doku karşılığında hiçbir şekilde ücret alınmaması,
-Tedavisi yapılacak hastanın da kendisine yapılacak olan bu nakle razı olması gerekir.
Yine aynı kararda organınızı vereceğiniz kişi yaptığı iyilik ve fenalıklardan kendisi sorumludur denilmektedir.
Kuran-ı Kerim’de "Kim Bir İnsana Hayat Verirse Onun Tüm İnsanlara Hayat Vermişçesine Sevap Kazanacağı" Beyan Olunmaktadır.(Maide Suresi, Ayet 32)
Organ Bağışı Sonrası Vücut Görünümü Bozulacak Mıdır?
Organ bağışı yapan kişilerin vücut bütünlüğü bozulmaz. Organların vücuttan çıkarılması sonrası sadece karnın orta hattından bir ameliyat izi olur ve verici ameliyatları cerrahlar tarafından özenle yaşayan bir hastanın ameliyatı gibi yapılır.
Hangi Organlarımı Bağışlayabilirim?
-Kalp -Kornea -Tendon
-Karaciğer -İnce barsak -Yüz ve saçlı deri
-Böbrek -Kemik -Ekstremite
-Kalp kapağı -Üst solunum yolları -Deri
-Pankreas -Kas dokusu -Üst solunum yolu
-Akciğer -Kıkırdak -Uterus (rahim)
Organ Bağışı Nereye Ve Nasıl Yapılır?
Sağlık Müdürlükleri
Hastaneler
Emniyet Müdürlükleri (Ehliyet Alımı Sırasında)
Organ Nakli Yapan Merkezler
Organ nakli ile ilgilenen vakıf, dernek, gibi kuruluşlara
Müracaat ederek organ bağışı işlemi yapılabilir.
Organ bağışında bulunabilmek için; organ bağışı kartını iki tanık huzurunda doldurup imzalamak yeterlidir. Organ bağışı yapanların, bu durumdan ailelerini de haberdar etmeleri önemlidir. Çünkü beyin ölümü tanısı konan kişilerin hayatta iken organ bağışı yapsalar dahi ailelerinden onay alınmaktadır.
Alınan Organlar Herkese Nakledilebilir Mi?
Nakil işlemleri Sağlık Bakanlığı bünyesinde Ulusal Koordinasyon Sistemi tarafından yürütülür ve yapılan tüm işlemler kayıt altına alınıp belgelenir. Organ dağıtımı; ulusal bekleme listelerinde kaydı olanlar arasından, öncelikle tıbbi aciliyeti olan hastalar olmak üzere, kan ve doku grubu uyumuna göre yapılır. Din, dil, ırk, cinsiyet, zengin veya fakir ayrımı gözetilmez. Alıcı ve vericinin kimlik bilgileri ailelerin izni olmadan açıklanamaz. Gizli kalması kanunen esastır.
Organ Bağışında Bulunan Herkesin Organları Kullanılabilir Mi?
Organ bağışı yapılmış olsa bile her ölümden sonra organ nakli mümkün değildir. Örneğin kişi evde, sokakta, acil serviste veya hastanelerin herhangi bir servisinde ölmüş ise organları kullanılamaz. Yalnızca yoğun bakım ünitelerinde solunum cihazına bağlı olarak ölen, yani beyin ölümü gerçekleşen kişilerin organları nakledilebilir.
Organ Bağış Kartı Olsun Ya Da Olmasın Ailelerden İzin Alınır Mı?
Organ bağış kartı olup olmadığına bakılmaksızın beyin ölümü gelişmiş tüm vakaların aileleri ile mutlaka görüşülür. Bu görüşme Organ Nakil Koordinatörü tarafından gerçekleştirilir. Aile onayı olmadan hiç kimsenin organları alınamaz ve kullanılamaz.
İleri Yaş Veya Kronik Hastalığın Olması Organ Bağışına Engel Midir?
Yaşın ileri olması, kronik bir hastalığın bulunması, alkol veya sigara içiliyor olması ve benzeri nedenler organ bağışı yapılmasına engel değildir.
Organ Bağışı Yapıldıktan Sonra, Vazgeçilebilir Mi?
Organ bağışından vazgeçildiğinde bu yeni kararı aile ile paylaşılması ve organ bağış kartının imha edilmesi yeterlidir.
Organ Bağışının Yasal Boyutu Nedir?
29.05.1979 tarih ve 2238 sayılı kanunla organ bağışının yasal boyutu belirtilmiştir. Buna göre: 18 yaşını doldurmuş ve mumeyyiz olan her kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki tanık huzurunda açık bilinçli ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı ve imtiyazlı veya en az iki tanık huzurunda sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağı bir hekim tarafından onaylanması zorunludur.
Madde 14: Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya dokularını tedavi, teşhise bilimsel amaçlar için bırakıldığını resmi ya da yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya iki tanık huzurunda açıklanmamış ise, sıra ile eşi, reşit çocukları, ana veya babası, veya kardeşlerinden birisinin; Bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakının muvaffakiyeti ile ölüden organ ve doku alınabilir.
Bağışlanan her organ yaşama tutunan bir insandır. Organ bağışıyla ilgili her türlü bilgi ve destek için hastanemize başvurabilirsiniz.
Azize İNCE
Organ Nakli Koordinatörü
Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi Organ Bağış Birimi Ana Bina
H Blok 2. Kat (Yanık Ünitesi Yanı)
İletişim: 0722521900 Dahili (67298)
E-posta: zonguldakdhs4@saglik.gov.tr
ACİL ŞİFALAR DİLERİZ…